TƯỞNG NHỚ ĐỨC CHA LOUIS DE COOMAN HÀNH
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày giỗ Đức Cha Louis De Cooman Hành, Giám mục phó Phát Diệm (1918-1932), ban truyền thông xin đăng lại hai bài nói về tiểu sử của Ngài từ nguồn giáo phận Thanh Hóa và dòng Mến Thánh giá Đà Lạt.
Theo ghi chép lịch sử của giáo phận Thanh Hóa[1], ngày 26-4-1932: Nghị định của Thánh Bộ Truyền Bá Đức Tin về việc tách riêng Phát Diệm và Giáo phận Thanh Hóa được sự chấp thuận của Đức Thánh Cha Pio XI.
Ngày 7-5-1932 Sắc chỉ thành lập Giáo phận Thanh Hóa được ban hành. Theo Sắc chỉ thiết lập, Giáo phận Thanh Hóa gồm 2 tỉnh: Thanh Hóa ở đất Việt và Sầm Nưa ở đất Lào với diện tích khoảng 21.000km2, dân số khoảng 1.500.000 người, trong đó có 44.000 người công giáo bao gồm cả 7.000 người thuộc các dân tộc thiểu số. Lúc ấy nếu không tính 5 xứ thuộc Châu Lào, giáo phận chỉ có 18 giáo xứ, với 16 Thừa Sai, 48 Linh mục Việt Nam, 82 Thầy Kẻ Giảng, một ký túc xá của Dòng Đức Bà Truyền Giáo, một Tu viện Dòng Kín Camêlô.
Ngày 21-6-1932, Tòa Thánh bổ nhiệm Đức Cha Louis de Cooman Hành, Giám mục phó Phát Diệm về làm Giám Mục Thanh hóa. Ngay từ những ngày đầu về nhận Giáo phận, Đức Cha Louis de Cooman Hành đã bắt tay vào việc xây dựng giáo phận mới trong hoàn cảnh khó khăn về kinh tế (khủng hoảng kinh tế thế giới) và Chính trị (Chiến tranh thế giới thứ II). Trong kiên trì và thinh lặng, Người đã đào tạo được một hàng ngũ giáo sĩ đông đảo, đức độ, có khả năng và nhiệt huyết. Ngài xây dựng Tòa Giám Mục, Nhà Chung, Trường Thử, Tiểu Chủng Viện, trường các Thầy Kẻ Giảng. Dòng Mến Thánh giá được Người chăm sóc cách đặc biệt. Hầu hết các giáo xứ đều có đời sống tương đối ổn định và đạo hạnh. Những thành quả ấy đã trở thành nền tảng giúp mọi người kiên định niềm tin trước mọi thách đố của thời cuộc.
Sau hiệp định Geneve 1954 về Đông Dương, tình hình chính trị Việt Nam thay đổi, ngày 24 – 3 – 1954, Đức Cha Louis de Cooman Hành phải từ giã giáo phận về Pháp, ngài qua đời năm 1970 tại Lavais, Avignon, Pháp.
Tiểu Sử Đức Cha Louis De Cooman (1881 – 1970) – Đấng Cải Tổ Dòng Mến Thánh Giá Phát Diệm, Thanh Hóa, Việt Nam[2
Đức Cha Louis de Cooman (Ludovico Hành) sinh ngày 19 tháng 12 năm 1881 tại Ninove – Bỉ. Song thân rất đạo đức. Ông bà được 5 người con trong số đó có 4 người đi tu:
- Nữ tu Marie de Cooman – Dòng Thánh Tâm tại Bỉ.
- Linh mục thừa sai Alfred de Cooman (Cha Mẫn – Địa phận Thanh Hóa)
- Linh mục thừa sai Albert de Cooman (Cha Phụng – Địa phận Hà Nội)
- Đức Cha Louis de Cooman – Giám Mục Giáo Phận Thanh Hóa.
Ngày 26 tháng 6 năm 1904 : ngài thụ phong linh mục và sang Việt Nam.
Năm 1911 : làm Bề Trên Tiểu Chủng Viện Phúc Nhạc.
Năm 1912 : làm Giám Đốc Đại Chủng Viện Thượng Kiệm – Phát Diệm.
Năm 1916 : làm Bề Trên Hội Dòng Mến Thánh Giá Phát Diệm.
Ngày 6 tháng giêng năm 1918 : được tấn phong Giám Mục hiệu tòa Thaciamontana, Giám Mục Phó Giáo Phận Phát Diệm.
Tháng 6 năm 1932 : làm Giám Mục Giáo Phận Thanh Hóa từ Phát Diệm chia ra.
Năm 1954 : về Pháp nghỉ dưỡng; đến tháng 3 năm 1955 sang lại Việt Nam, tiếp tục hướng dẫn Dòng Mến Thánh Giá Thanh Hóa tại Tân Thanh – Bảo Lộc – Lâm Đồng.
Năm 1956 : về Pháp nghỉ hưu.
Ngày 7 tháng 6 năm 1970, Đức Cha qua đời tại Pháp trong hương thơm thánh thiện. Hưởng thọ 89 tuổi, mãn 66 năm Linh Mục, 52 năm Giám Mục, 23 năm cai quản Giáo Phận Thanh Hóa.
Đức Cha Louis de Cooman là một mục tử nhân từ, thánh thiện, nhiệt tâm. Ngài đã cống hiến cả cuộc đời để phục vụ Giáo Hội Việt Nam. Đặc biệt ngài có công rất lớn trong việc cải tổ Dòng Mến Thánh Giá để có lời khấn theo Giáo Luật.
Trải qua 255 năm đầy sóng gió, kể từ ngày Đức Cha Phêrô Lambert de la Motte thành lập – ngày 19 tháng 2 năm 1670 đến ngày 2 tháng 2 năm 1925 - Dòng Mến Thánh Giá lần đầu tiên được tuyên lời khấn Thánh. Đó là công ơn lớn lao của hai Đức Cha : Đức Cha Alexandre Marcou (Thành) và đặc biệt Đức Cha Louis de Cooman (Hành).
Tác phẩm để lại: “Le Diable au Couvent et Mère Marie Catherine Diện” (Quỷ nơi Tu Viện và Mẹ Maria-Catarina Diện) – nhà xuất bản Nouvelles Editions Latines – Paris, 1962.